Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru'nun Süresi ve Koşulları

BİREYSEL BAŞVURU SÜRESİ:

Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru; 

• İdari ve yargısal hak arama yolları tamamlandıktan (temyiz, istinaf gibi) ve karar, başvurucu tarafından öğrenildikten,

• Başka hak arama yolları yoksa ihlal öğrenildikten sonra 30 (otuz) gün içinde yapılmalıdır.

• Mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazeret nedeniyle 30 (otuz) günlük başvuru süresinin kaçırılması hâlinde mazeretin kalktığı tarihten itibaren en geç 15 (on beş) gün içinde mazerete ilişkin belgelerle başvuru yapılabilir.

• Anayasa Mahkemesi adli tatilde de çalışmaya devam ettiği için başvuru süresi ve verilen diğer süreler işlemeye devam eder.

BİREYSEL BAŞVURU KONUSU EDİLEBİLECEK İŞLEM VE KARARLAR:

Anayasa Mahkemesi 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan başvuruları incelemektedir. Bu tarihten önce kesinleşen kararlar ise incelenmemektedir.

BİREYSEL BAŞVURU YAPABİLECEK KİŞİLER:

Kural olarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve bunlara ek olarak Türkiye’nin taraf olduğu protokollerin ortaklaşa güvence altına aldığı temel hak ve özgürlüklerden herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini iddia eden herkes bireysel başvuruda bulunabilir.

Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamaz. Özel hukuk tüzel kişilerinin (sendikalar, dernekler, vakıflar, ticari ortaklıklar vb.) sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunmaları mümkündür.

Yabancı ülke vatandaşları bireysel başvuruda bulunma hakkına sahiptir. Bununla birlikte yabancılar “yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan haklar” ile ilgili -örneğin seçme ve seçilme hakkı gibi- bireysel başvuruda bulunamaz.

Başvuru formunda başvurucunun kimliğini gizli tutması mümkün değildir. Ancak başvurucu, Anayasa Mahkemesinden kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması talebinde bulunabilir. Başvurucunun bu talebinin gerekçelerini açıkça belirtmesi gerekir. Bölümler ya da Genel Kurul tarafından başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebi kabul edildiği takdirde Anayasa Mahkemesinin kurumsal internet sayfasında ya da Resmî Gazete’de yayımlanan kararda başvurucunun ad ve soyadının baş harfleri kullanılmaktadır.

Bireysel başvurular bizzat başvurucu, başvurucunun kanuni temsilcisi ya da avukatı tarafından yapılabilir.

Bireysel başvuruda avukat tutma zorunluluğu yoktur. Ancak başvuru, avukat ya da kanuni temsilci vasıtasıyla yapılmışsa temsile dair yetki belgesinin sunulması zorunludur.

Bireysel başvuru sıkı şekil şartlarına bağlı olup, başvuruda ihlal iddialarının öz, somut ve güncel olarak ifade edilmesini gerektirmektedir. Bu bakımdan İnsan Hakları alanında uzman bir avukatlık ofisinden yardım alınması önerilir. Konu hakkında Hayfa Hukuk'un "Hukuki Destek" bölümünden online yararlanabilirsiniz.

BİREYSEL BAŞVURUDA İÇ HUKUK YOLLARININ TÜKETİLMESİ ŞARTI:

Başvuru için iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekir. Bu şart; ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş olan idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmesi gerektiği anlamına gelir. İhlal iddialarına ilişkin olarak idari başvuru yollarının ve varsa ilk derece mahkemeleri, istinaf mahkemeleri ve temyiz başvuru yollarının tüketilmesinden sonra bireysel başvuruda bulunulabilir. Bu yollara başvurulmaması veya başvuru süresinin mazeretsiz kaçırılması halinde bireysel başvuru reddedilebilecektir.

BİREYSEL BAŞVURU HARCI ÖDEME ŞARTI VE ADLİ YARDIM TALEBİ:

Bireysel başvuru harca tabidir. Başvuru ücreti Maliye veznelerine yatırılabilir. Ayrıca başvuru, doğrudan Anayasa Mahkemesine yapılıyorsa aynı anda başvuru ücreti de ödenebilir.

Başvuru harcını ödeyemeyecek durumdaysanız ve bunu;

• Muhtarlıklardan alınan fakirlik belgesi,

• SGK ve tapu kayıtları gibi maddi durumunuzdaki yetersizliği belgelendirdiğiniz takdirde adli yardım talepli başvuru yapma hakkınız bulunmaktadır. Adi yardım talebiniz kabul edildiği takdirde başvuru harcı alınmayacaktır.